Çene ameliyatı, diğer adıyla ortognatik cerrahi, ağız, çene ve yüz cerrahları tarafından gerçekleştirilen özel bir prosedürdür. Çene kemiklerinin yanlış hizalanması durumlarında, hem işlevi hem de yüz görünümünü iyileştirmek için uygulanır.

Çene Ameliyatı Nedir?

Çene ameliyatı, çene kemiklerinin doğru hizalanmadığı durumlarda yapılan cerrahi bir işlemdir. Amaç:

• Çene ve dişlerin işlevselliğini artırmak (örneğin çiğneme ve konuşma).

• Estetik olarak yüz görünümünü iyileştirmek.

• Ortodontik tedavinin yetersiz olduğu durumlarda başvurulan bir yöntemdir.

Çene Ameliyatı Neden Yapılır?

Çene ameliyatının yapılmasının temel nedenleri şunlardır:

1. Çiğneme ve Konuşma İşlevleri:
   Çenelerin doğru hizalanması, ısırma, çiğneme, yutma ve konuşma işlevlerini daha verimli hale getirir.

2. Diş Koruması:
   Çenelerin düzgün hizalanması, dişlerde aşınmayı ve yıpranmayı en aza indirir.

3. Isırma Problemlerinin Düzeltilmesi:

   • Açık ısırık.

   • Alt çene önde (underbite).

   • Üst çene önde (overbite).

   • Çapraz ısırık (crossbite).

4. Yüz Asimetrisinin Düzeltilmesi:

   • Çeneler arasındaki dengesizlik veya gelişmemiş çeneler düzeltilebilir.

   • Dudakların daha iyi kapanmasını sağlamak ve TMJ (çene eklemi bozuklukları) kaynaklı ağrıyı hafifletmek.

5. Travma ve Doğumsal Bozuklukların Tedavisi:

   • Doğumsal anomalilerin düzeltilmesi.

   • Uyku apnesi gibi sorunların tedavisi.

Çene Ameliyatına Nasıl Hazırlanılır?

Ameliyat öncesinde şu hazırlıkları yapmanız önerilir:

1. Yumuşak Gıdalar Stoklayın:

   • Çorba, meyve, sebze püresi, milkshake gibi kolay tüketilebilir gıdaları hazır bulundurun.

2. Ameliyat Öncesi Yeme-İçme Kuralları:

   • Ameliyat öncesi 8 saat boyunca yemek ve içecek tüketiminden kaçının.

3. Sigara Kullanımını Bırakın:

   • Sigara iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir. Ameliyattan 2 hafta önce bırakmanız önerilir.

4. İlaç ve Takviyeler:

   • Kan sulandırıcı ilaçlar veya bitkisel takviyeler kullanıyorsanız, doktorunuza danışarak bu takviyeleri 1-2 hafta öncesinde bırakın.

Çene Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Çene ameliyatı prosedürü genellikle şu adımları içerir:

1. Ameliyat Öncesi Hazırlık:

   • Ortodontik tedavi: Dişlerin doğru konuma getirilmesi için ameliyattan önce birkaç ay boyunca diş teli veya aligner kullanılabilir.

   • Planlama: Ortodontist ve cerrahın iş birliğiyle detaylı bir tedavi planı oluşturulur. 3D modelleme gibi ileri teknolojiler planlamada kullanılabilir.

2. Ameliyat Günü:

   • Genel anestezi altında yapılır ve hasta işlem sırasında tamamen bilinçsizdir.

   • Kesiler genellikle ağız içinde yapılarak yüzünüzde görünür bir iz oluşması önlenir.

   • Cerrah, çene kemiklerini keser ve diş ve yüzle uyumlu olacak şekilde yeniden hizalar.

   • Kemikler, minik plakalar, vidalar veya tellerle sabitlenir.

   • Ameliyat genellikle 2-4 gün hastanede kalmayı gerektirir.

En Yaygın Çene Ameliyatı Türleri

Çene ameliyatı, farklı çene anormalliklerini düzeltmek için çeşitli şekillerde uygulanır. İşte en yaygın çene ameliyatı türleri ve detayları:

1. Üst Çene Ameliyatı (Maxiller Osteotomi):

Üst çene ile ilgili sorunları çözmek için uygulanır. Bu ameliyat genellikle aşağıdaki durumlarda yapılır:

• Geride veya önde konumlanmış üst çene.

• Çapraz ısırık: Alt dişlerin bazıları üst dişlerin dışına ısırır.

• Gülümseme sırasında aşırı veya minimal diş görünümü.

• Açık ısırık: Azı dişlerin tam olarak kapanamaması.

• Yüzün orta bölgesinin az gelişmesi.

Bu operasyon sırasında cerrah, dişlerin üstündeki kemiği keser. Bu, üst çenenin (damak ve dişler dahil) bir bütün olarak hareket ettirilmesini sağlar.

2. Alt Çene Ameliyatı (Mandibular Osteotomi):

Alt çenenin geride veya önde olduğu durumları düzeltmek için uygulanır.

• Cerrahi kesiler azı dişlerinin arkasında ve alt çene kemiği boyunca yapılır.

• Çenenin ön kısmı bir bütün olarak hareket ettirilir ve doğru hizaya getirilir.

3. Çene Ucu Ameliyatı (Genioplasti):

Küçük çene (mikrognati) durumunu düzeltmek için yapılan yaygın bir prosedürdür.

• Çene kemiğinin ön kısmında bir kesik yapılır.

• Kemiğin bu bölgesi öne doğru kaydırılır ve doğru pozisyonda plaklar ve vidalarla sabitlenir.

Çene Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci

Çene ameliyatından sonra iyileşme genellikle şu aşamaları içerir:

1. Hastanede İlk Günler:

   • Ameliyattan sonra 2 ila 4 gün hastanede kalmanız gerekebilir.

   • Doktorunuz yeme ve ağız hijyeni konusunda özel talimatlar verecektir.

2. Şişlik ve Sertlik:

   • Ameliyat sonrası yüz şişliği ve çenede sertlik yaşanması normaldir. Bu durum zamanla azalır.

   • İlaçlar, ağrıyı ve rahatsızlığı kontrol altına almaya yardımcı olur.

3. Geçici Uyuşma:

   • Üst veya alt dudakta geçici uyuşma olabilir. Bu genellikle birkaç hafta veya ay içinde kaybolur.

4. Tam İyileşme:

   • Kemiklerin tamamen iyileşmesi 6 ila 12 hafta sürebilir.

   • Diş teli kullanan hastalar, ameliyat sonrası birkaç hafta içinde diş düzeltme tedavisine devam eder.

   • Teller çıkarıldıktan sonra, hizalanmanın korunması için genellikle pekiştiriciler (retainer) kullanmanız gerekebilir.

Çene Ameliyatı Sonrası Talimatlar

Ameliyattan sonra şu talimatlara dikkat edilmelidir:

1. Splint Kullanımı:

   • Yeme veya dişlerinizi temizleme dışında splint takmanız gerekebilir. Bu, çene kaslarınızın yeni pozisyona alışmasına yardımcı olur.

2. Baş Yüksekte Uyuma:

   • İki yastık kullanarak başınızı yukarıda tutun. Bu, şişliği azaltır ve iyileşmeyi hızlandırır.

3. Ağrı ve Antibiyotik Kullanımı:

   • Doktorunuzun reçete ettiği ağrı kesicileri ve enfeksiyonları önlemek için antibiyotikleri düzenli olarak alın.

4. Soğuk Uygulama:

   • İlk gün yüzünüze buz torbası uygulayın. Şişliği azaltmak için 20 dakika buz uygulayıp 10 dakika ara verin.

5. Sıvı Diyet:

   • İlk birkaç hafta sıvı diyet uygulayın.

6. Ağız Hijyeni:

   • Doktorunuzun talimatlarına uygun şekilde ağız hijyenine dikkat edin.

7. Tütün Ürünlerinden Kaçının:

   • Sigara içmek iyileşmeyi yavaşlatır. Sigara ve diğer tütün ürünlerinden uzak durun.

8. Zorlayıcı Fiziksel Aktivitelerden Kaçının:

   • Vücudunuzun iyileşme sürecine odaklanmasına olanak tanıyın.

Çene Ameliyatının Yan Etkileri

Her ameliyat gibi çene ameliyatı da bazı riskler taşır:

1. Kanama: Ameliyat sırasında veya sonrasında görülebilir.

2. Enfeksiyon Riski: Antibiyotiklerle önlenebilir.

3. Sinir Hasarı: Geçici veya kalıcı uyuşukluğa neden olabilir.

4. Çene Kemiği Kırılması: Nadir durumlarda, ameliyat sırasında çene kemiği kırılabilir.

5. Çenenin Eski Pozisyonuna Dönmesi: Zamanla çene eski pozisyonuna dönebilir.

6. Isırma Problemleri ve Çene Ağrısı: Yanlış hizalama veya çene ekleminde ağrı oluşabilir.

7. Ek Ameliyat Gereksinimi: Bazı durumlarda ek cerrahi müdahale gerekebilir.

8. Kanal Tedavisi Riski: Cerrahi bölgeye yakın dişlerde kanal tedavisi ihtiyacı oluşabilir.

Türkiye'de Çene Ameliyatı Maliyeti

Türkiye’de çene ameliyatının maliyeti genellikle 10.000$ ile 15.000$ arasında değişir. Ameliyatın karmaşıklığı, cerrahın deneyimi ve kliniğin konumu gibi faktörler bu geniş fiyat aralığını etkileyebilir.

Çene Ameliyatı Maliyetini Etkileyen Faktörler

1. Ameliyat Türü:

   • Üst çene ameliyatı (maxiller osteotomi),

   • Alt çene ameliyatı (mandibular osteotomi) veya

   • Çene ucu ameliyatı (genioplasti) gibi prosedürlerin her biri farklı fiyatlara sahiptir.

2. Tesisin İtibarı ve Konumu:

   • Hastane veya kliniğin itibarı ve bulunduğu yer maliyeti etkiler. Büyük şehirlerdeki tanınmış tesisler genellikle daha pahalıdır.

3. Ek Prosedürler:

   • Kemik grefti gibi ek işlemler gerekiyorsa, toplam maliyet artabilir.

4. Cerrahın Deneyimi:

   • Daha deneyimli ve tanınmış cerrahların ücretleri genellikle daha yüksektir.

Çene Ameliyatı Öncesi ve Sonrası

Çene ameliyatı, yüz simetrisini ve oral fonksiyonları iyileştirir. Ameliyat öncesi ve sonrası görüntüler, ameliyatın etkilerini açıkça gösterir.